Wycena przedsiębiorstwa – jak się do niej przygotować? W artykule wyjaśniam kluczowe kwestie, na które trzeba zwrócić uwagę zanim zlecisz wycenę przedsiębiorstwa biegłemu:

• po czym poznać dobrego biegłego,
• w którym momencie zlecić wycenę przedsiębiorstwa,
• ile trwa wycena przedsiębiorstwa,
• jaką metodę zastosować przy wycenie przedsiębiorstwa.

Kto może wyceniać przedsiębiorstwa?

Wycena przedsiębiorstwa to zajęcie interdyscyplinarne. W Polsce nie ma zawodu czy uprawnień, które na wyłączność powierzałyby wycenę przedsiębiorstw danym specjalistom. Wycena przedsiębiorstwa wymaga wiedzy z zakresu ekonomii, rachunkowości, prawa, a zarazem wystarczającego doświadczenia w biznesie. Dobry biegły nie tylko cechuje się wiedzą z wielu zakresów, ale także biznesowym wyczuciem. Pewną podpowiedzią co do osoby, która może wyceniać przedsiębiorstwo, jest wpis na listę biegłych sądowych z zakresu wyceny przedsiębiorstw.

Kiedy potrzebna jest wycena przedsiębiorstwa?

Wycena przedsiębiorstwa może być potrzebna w każdym momencie, choćby dla dobrego menedżera, dla którego informacja o wartości jego przedsiębiorstwa jest kluczowa. Zasadniczo wyceny są sporządzane na następujące cele:

• transakcji kupna lub sprzedaży (najczęstsza przesłanka dokonywania wyceny przedsiębiorstwa),
• postępowania układowego, upadłościowego lub likwidacji (np. na cele sprzedaży przedsiębiorstwa),
• łączenia lub podziału przedsiębiorstwa (na potrzeby transakcji fuzji i przejęć),
• podwyższania kapitału lub umarzania akcji i udziałów,
• określenia wartości aktywów posiadanych przez fundusze (celem okresowej wyceny obsługiwanego portfela),
• postępowań cywilnoprawnych (jak np. postępowanie o podział majątku byłych małżonków),
• podatkowe (np. celem ustalenia wartości przedsiębiorstwa na potrzeby ustalenia wysokości zobowiązania publicznoprawnego),
• sprawozdawczości finansowej (np. celem ustalenia wartości przedsiębiorstwa wniesionego aportem),
• weryfikacji zdolności kredytowej (np. kiedy udziały przedsiębiorstwa służą jako przedmiot zabezpieczenia kredytu),
• ubezpieczenia (np. na potrzeby ustalenia wysokości składki ubezpieczeniowej),
• odszkodowania (w razie powstania szkody gospodarczej, np. utraconych korzyści),
• kontroli wartości kapitału zaangażowanego przez właściciela przedsiębiorstwa (celem badania stopy zwrotu z kapitału własnego).

Jak wycenia się przedsiębiorstwa?

To temat bardzo złożony, ale w największym skrócie, wyróżniamy trzy podejścia do wyceny przedsiębiorstwa:

• podejście dochodowe – oparte jest na założeniu, że przedsiębiorstwo jest warte tyle, ile wolne przepływy pieniężne, jakie w przyszłości z niego osiągniemy (zdyskontowane na dzień wyceny),
• podejście majątkowe – w tym przypadku szacujemy wartość poszczególnych aktywów (np. nieruchomości, jednakże przy wsparciu rzeczoznawcy majątkowego), a ich suma pomniejszona o wartość długu daje nam ostateczny wynik wyceny,
• podejście porównawcze – polega na porównaniu wycenianego przedsiębiorstwa do innych podobnych (np. ta sama branża).

Skąd wiadomo, która metoda wyceny przedsiębiorstwa jest prawidłowa?

Biegły – zanim przejdzie do wyceny przedsiębiorstwa – ustala, jakie podejście (dochodowe, majątkowe, porównawcze) będzie prawidłowe dla wycenianego przedsiębiorstwa. Zasadniczo przedsiębiorstwa o dobrej kondycji finansowej wycenia się dochodowo i porównawczo, zaś przedsiębiorstwa o kiepskiej kondycji finansowej – majątkowo.

Ile trwa wycena przedsiębiorstwa?

To zależy przede wszystkim o wybranej metody wyceny, wielkości przedsiębiorstwa oraz przyjętego poziomu szczegółowości. Wyceny dochodowe na potrzeby inwestycyjne powstają nawet w jeden dzień, zaś szczegółowe wyceny dużych przedsiębiorstw mogą zająć nawet miesiąc.

Czy mogę sam ustalić, ile jest warte moje przedsiębiorstwo?

Pewnym wyznacznikiem wartości przedsiębiorstwa jest jego bilans. Bilansowa wycena aktywów i pasywów daje wynik znany jako kapitał własny – jest on pierwszym i najszybszym określeniem wartości spółki, jednak może być bardzo niedokładny z uwagi na ograniczenia bilansowej wyceny aktywów (niektóre aktywa bilansowo są warte mniej, a niektóre więcej niż w rzeczywistości, tj. rynkowo). Czy zatem możesz sam przygotować wycenę przedsiębiorstwa? Jeśli masz interdyscyplinarne kompetencje i akceptujesz znaczny margines błędu – tak. Jednak jeśli chcesz mieć pewność, że wycena jest rzetelna i przygotowana z najwyższą starannością, zleć ją dobremu biegłemu.