Niedawno uzyskałem tytuł kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego. To z jednej strony potwierdzenie moich osiągnięć w ramach prowadzonych postępowań restrukturyzacyjnych. Z drugiej – szersze możliwości działania.
Kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny – kim jest?
Na mocy ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r[1]. wprowadzono tytuł kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego. Ustawodawca w uzasadnieniu wskazał, że chodzi o wyłonienie spośród licencjonowanych doradców restrukturyzacyjnych osób, które mogą „wykazać się doświadczeniem zawodowym niezbędnym do wykonywania funkcji w skomplikowanych postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych”.
Zarówno licencjonowany, jak i kwalifikowany doradca może świadczyć usługi doradcze na rzecz firm przechodzących transformację. Kwalifikowany – jak sama nazwa wskazuje – musi jednak wykazać się znacznie wyższymi kwalifikacjami i to one podlegają ocenie Ministra Sprawiedliwości. Dobrą analogią jest tu system szkolnictwa wyższego, w którego ramach funkcjonują stopnie zawodowe licencjata i magistra. Kwalifikowanym doradcą może zostać jedynie osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego, która wykaże, że:
- w okresie ostatnich 7 lat (…) przeprowadziła w całości co najmniej:
a) cztery postępowania upadłościowe przedsiębiorców zakończone prawomocnym postanowieniem o zakończeniu postępowania upadłościowego oraz dwa postępowania restrukturyzacyjne lub postępowania upadłościowe z możliwością zawarcia układu lub postępowania naprawcze zakończone prawomocnym zatwierdzeniem układu albo
b) sześć postępowań restrukturyzacyjnych lub postępowań upadłościowych z możliwością zawarcia układu lub postępowań naprawczych zakończonych prawomocnym zatwierdzeniem układu albo - w okresie ostatnich 7 lat (…) zarządzała przez co najmniej 3 lata majątkiem przedsiębiorcy będącym co najmniej średnim przedsiębiorcą w rozumieniu art. 7 objaśnienie pojęć ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 i 2105 oraz z 2022 r. poz. 24) jako członek zarządu spółki handlowej, wspólnik ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem lub jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą oraz przeprowadziła w całości co najmniej dwa postępowania restrukturyzacyjne lub postępowania upadłościowe z możliwością zawarcia układu lub postępowania naprawcze zakończone prawomocnym zatwierdzeniem układu, albo
- w okresie ostatnich 3 lat (…) przeprowadziła w całości co najmniej jedno postępowanie układowe lub sanacyjne zakończone prawomocnym zatwierdzeniem układu, w którym przyznanie ostatecznego wynagrodzenia nadzorcy lub zarządcy wynikało z ustalenia przez sąd, że w postępowaniu liczba wierzycieli będących uczestnikami postępowania była większa niż 100 oraz suma wierzytelności przysługujących wierzycielom będącym uczestnikami postępowania była większa niż 10 000 000 zł.
(Ustawa o licencji doradcy restrukturyzacyjnego)
Tytuł tylko dla wybranych?
Tytułu kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego nie można przyznać osobie, wobec której prawomocnie orzeczono:
- jedną lub więcej grzywien, lub jedno, lub więcej odwołań z pełnienia funkcji nadzorcy, zarządcy lub syndyka, w okresie ostatnich 7 lat przed złożeniem wniosku, lub
- dwa, lub więcej upomnień w okresie ostatnich 2 lat przed złożeniem wniosku.
(Ustawa o licencji doradcy restrukturyzacyjnego)
Ustawodawca stawia więc relatywnie wysokie wymagania, zarówno jakościowe, jak i ilościowe. Trywialnie rzecz ujmując, kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny z niejednego pieca jadł chleb. Musiał wykazać się skutecznością działania, umiejętnościami zarządczymi oraz interdyscyplinarną wiedzą na styku prawa i ekonomii.
Kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny – w jakich postępowaniach?
W jakich postępowaniach restrukturyzacyjnych warto skorzystać z usług kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego?
Najprościej rzecz ujmując – we wszystkich tych, w których ze względu na stopień skomplikowania postępowania wymagane jest wieloletnie i zróżnicowane doświadczenie na polu prawa restrukturyzacyjnego. Teoretycznie nie ma przeciwwskazań, by z usług doradcy kwalifikowanego mógł skorzystać nawet mały podmiot. W praktyce pamiętać trzeba, że lista kwalifikowanych doradców restrukturyzacyjnych jest wciąż dość krótka (nie więcej niż 100 osób).
Kiedy wyznaczenie kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego jest obowiązkowe?
Sąd obligatoryjnie wyznacza kwalifikowanego doradcę restrukturyzacyjnego w postępowaniach restrukturyzacyjnych dotyczących:
- podmiotów, które w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat zatrudniały średnio ponad 250 pracowników i/lub ich roczny obrót przekraczał 50 mln EUR lub też suma aktywów bilansu przekroczyła 43 mln EUR;
- spółek o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa lub szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym.
Zasada ta nie znajduje zastosowania w postępowaniu o zatwierdzenie układu. W jego ramach bowiem dłużnik samodzielnie zawiera umowę z wybranym doradcą restrukturyzacyjnym. Przy czym można się spotkać z poglądem, że w tym wypadku również należy (gdy jest to uzasadnione rozmiarem przedsiębiorstwa) korzystać z kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego.
[1] Ustawa o zmianie ustawy o licencji doradcy restrukturyzacyjnego oraz niektórych innych ustaw z dnia 4 kwietnia 2019 r. (Dz. U., poz. 912)